3200 yıllık Frigya yok olma tehlikesiyle karşı karşıya

3200 yıllık Frigya yok olma tehlikesiyle karşı karşıya

14/07/2020 Kapalı Yazar: Fırtına Dergi

M.Ö.1200’lü yıllarda Anadolu’da yaşayan Friglerin bıraktığı tarihi eserler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Birçok tarihi eser yazılar, çizikler ve kurşun izleriyle zarar gördü.

İHA‘dan aktarılan haberlere göre, Son yıllarda yeni kazı çalışmalarının yapılamaması, bölgenin gelişimi için Eskişehir, Afyonkarahisar, Kütahya illerinin birleşimi ile kurulan FRİGKÜM etkisini önemli ölçüde yitirdi. Eskişehir’de Frig vadisine gidiş yolunun dahi adeta tarlayı andırması, yön tabelalarının yetersizliği ve kırık hali bölge için büyük bir kayıp olarak görünüyor.

Öte yandan birçok tarihi esere yazılan yazılar, çizikler, kurşun izleri ve tarihi eser kaçakçılarının kazıları da tarihi bölgeyi yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bırakıyor. Tarihi yapıların etrafında bulunan çöküntü yapılar ise bölgenin görüntüsüne ayrı bir zarar veriyor.

Yazılıkaya’da göçme tehlikesi

Açık hava tapınağı olarak bilinen Yazılıkaya anıtı üzerindeki yazılar ve işaretler hala çözülemedi. Yazılıkaya Frig vadisinin en önemli tarihi eseri olarak biliniyor. Frigler’in bir bölümünün Yazılıkaya platosunun üzerinde yaşadığı biliniyor. Hiçbir kazı çalışmasının yapılmadığı platoda büyük bir gizemin olduğu biliniyor.

Bölge halkı bu bölgede kazı çalışmalarının yapılmasını istiyor. Ayrıca bölge halkı yakın zamanda Yazılıkaya üzerinde yapılan onarım çalışmalarının aslına uygun olmadığını iddia ederek tepkilerini dile getiriyor.

Çatlaklar için yapılan dolgunun kayaya zarar verdiğini belirten köylüler, “Frig yapıları için koruma ve restorasyon talep ediyoruz. Bu bölge artık turizme kazandırılmalı. Yazılıkaya’nın da Göbeklitepe gibi üstünün kapatılarak korumaya alınmasını istiyoruz. Dış etkenler ve doğa büyük kayaya zarar veriyor” dediler.

İkinci Kapadokya

Eskişehir, Afyonkarahisar, Kütahya’yı içinde barındıran Frigya vadisinde önemli eserler barındırıyor. Vadi ikinci Kapadokya olarak tanınmakta olup, çok önemli kiliseler ve kral mezarları bulunduruyor.

Üzerindeki yazıları ve şekilleri çözülemeyen Midas Anıtı (Yazılıkaya), Eskişehir’e 80 kilometre uzaklıkta bulunan Han ilçesinin Yazılıkaya köyünde yer alıyor. Anıt nedeniyle bölge Midas Kenti ya da Midas City olarak anılıyor.

Yüksekliği 17 metre olan anıt M.Ö. 600’lerde yapıldı. Antik Frigya’nın merkezinde olduğu kabul edilen anıt Frig vadisi olarak adlandırılan ve çok geniş bir coğrafyaya yayılan bölgedeki anıtların en görkemlisi.

Yazılıkaya’nın üst kısmında bulunan ve yer altı şehri olduğu tahmin edilen alan kazılarak gün yüzüne çıkarılmayı bekliyor.

Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Listesi’ne dâhil edilmek üzere aday gösterilmesi uygun görülen kent, dünyada eşi ve benzeri bulanmayan anıt yapılarıyla dağlık Frigya Bölgesi’nin gelecek kuşaklara aktarılması gereken en değerli kültür hazinesi olarak görünüyor.

Eşek kulaklı Kral Midas

Kral Midas ya da Asur kaynaklarındaki adıyla Muşkili Mita, M.Ö. 738 – M.Ö. 696 yılları arasında, Frigya’nın Polatlı’da kurulmuş olan başkenti Gordion’da yaşamış olan efsanevi Frigya kralıdır. Krallığı gibi yaşamı ve ölümü üzerine de mitolojiler yazılmıştır. Yaşamı boyunca acılar çekmiş olan Midas, ‘eşek kulakları’ ya da “dokunduğu her şeyi altına çevirmesiyle” ünlenmiştir.